Przygotowanie zawodowe dorosłych to instrument aktywizacji w formie praktycznej nauki zawodu dorosłych lub przyuczenia do pracy dorosłych, realizowany bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą, według programu przygotowanego przez pracodawcę lub instytucję szkoleniową we współpracy z pracodawcą, obejmującego nabywanie umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej, zakończony egzaminem.

Formy przygotowania zawodowego dorosłych:

1. Praktyczna nauka zawodu dorosłych (trwająca od 6 do 12 miesięcy) umożliwiająca uzyskanie:

• Świadectwa czeladniczego;
• Świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie;
• Dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających wszystkie kwalifikacje wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie przez osoby posiadające:

• wykształcenie zasadnicze zawodowe albo,
• zdany egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, albo
• wykształcenie średnie

Program praktycznej nauki zawodu dorosłych uwzględnia w szczególności wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach lub standardy wymagań będące podstawą przeprowadzenia egzaminu czeladniczego. Praktyczna nauka zawodu dorosłych kończy się egzaminami potwierdzającymi kwalifikacje w zawodzie, przeprowadzanymi przez okręgową komisje egzaminacyjną zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych lub egzaminem czeladniczym przeprowadzanym przez komisję egzaminacyjną izb rzemieślniczych, zgodnie z przepisami w sprawie egzaminów na tytuły czeladnika i mistrza w zawodzie.

2. Przyuczenie do pracy dorosłych (trwające od 3 do 6 miesięcy) umożliwiające uzyskanie wybranych umiejętności lub kwalifikacji zawodowych potwierdzonych zaświadczeniem lub świadectwem.

Program przyuczenia do pracy dorosłych uwzględnia w szczególności standardy kwalifikacji zawodowych dostępne w bazach danych prowadzonych przez ministra właściwego do spraw pracy lub wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach.

Przyuczenie do pracy dorosłych kończy się egzaminem sprawdzającym, przeprowadzanym przez komisję egzaminacyjną izby rzemieślniczej, instytucje szkoleniową wpisaną do rejestru prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy lub inną instytucje uprawnioną do przeprowadzania egzaminów wskazaną przez starostę.

Standardy kwalifikacji zawodowych dostępne są na stronie

www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl

Klasyfikacja zawodów i specjalności dostępna jest na stronie

www.psz.praca.gov.pl

Nabywanie umiejętności praktycznych obejmuje co najmniej 80% czasu odbywania przygotowania zawodowego dorosłych i jest realizowane u pracodawcy.

Wymiar czasu odbywania przygotowania zawodowego dorosłych nie może przekraczać 8 godzin zegarowych dziennie i 40 godzin zegarowych tygodniowo.

Pracodawca zapewnia warunki umożliwiające zdobywanie wiedzy teoretycznej prowadząc kształcenie teoretyczne bezpośrednio u siebie lub kierując uczestnika do instytucji szkoleniowej wskazanej przez starostę. W przypadku gdy kształcenie teoretyczne realizuje instytucja szkoleniowa pracodawca jest obowiązany udzielić uczestnikowi przygotowania zawodowego dorosłych czasu wolnego na uczestnictwo w zajęciach w wymiarze przewidzianym programem. W przypadku gdy pracodawca nie może zapewnić warunków do zrealizowania w pełni programu praktycznej nauki zawodu dorosłych, możliwe jest zrealizowanie części tego programu przez wskazane przez starostę Centrum Kształcenia Praktycznego lub Centrum Kształcenia Ustawicznego, działające na podstawie przepisów o systemie oświaty, w wymiarze nie przekraczającym 20% czasu programu.

Pracodawca jest obowiązany do udzielenia uczestnikowi przygotowania zawodowego dorosłych przysługują dni wolne w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych zrealizowanego programu, za ostatni miesiąc odbywania przygotowania zawodowego dorosłych pracodawca jest obowiązany udzielić dni wolnych przed upływem terminu zakończenia przygotowania zawodowego dorosłych.

Osoby uprawnione do uczestnictwa w przygotowaniu zawodowym dorosłych:

1. Osoby bezrobotne;
2. Osoby poszukujące pracy, które:

• otrzymują świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym lub górniczy zasiłek socjalny, określone w odrębnych przepisach,
• uczestniczą w zajęciach w Centrum Integracji Społecznej lub indywidualnym programie integracji, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej,
• są żołnierzami rezerwy,
• pobierają rentę szkoleniową,
• pobierają świadczenie szkoleniowe, o którym mowa w art. 70 ust. 6 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Starosta kieruje osobę uprawnioną do odbycia przygotowania zawodowego dorosłych u pracodawcy na jej wniosek składany we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania powiatowym urzędzie pracy, jeżeli wynika to z zaleceń wskazanych w indywidualnym planie działania lub określonych przez doradców zawodowych.

Pracodawca zainteresowany utworzeniem miejsc przygotowania zawodowego dorosłych składa do Powiatowego Urzędu Pracy w Nisku wniosek w sprawie gotowości ich utworzenia. Wniosek jest rozpatrywany w ciągu miesiąca od dnia jego otrzymania. Pracodawca zostaje poinformowany o sposobie jego rozpatrzenia na piśmie. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta zawiera z wybranym pracodawcą albo z wybranym pracodawcą i instytucja szkoleniową umowę w sprawie realizacji przygotowania zawodowego dorosłych.

Pracodawca, który realizuje program przygotowania zawodowego dorosłych na okres jego odbywania, wyznacza opiekuna uczestnika tego przygotowania. Opiekun uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych realizowanego w formie praktycznej nauki zawodu winien posiadać kwalifikacje instruktorów praktycznej nauki zawodu, określone w przepisach dotyczących praktycznej nauki zawodu. Od opiekunów uczestników przygotowania zawodowego dorosłych realizowanego w formie przyuczenia do pracy dorosłych wymaga się posiadania co najmniej:

• wykształcenia średniego,
• 3-letniego stażu pracy w zawodzie obejmującym zadania zawodowe, do realizacji których wymagane są umiejętności zdobywane w trakcie przyuczenia,
• rocznego doświadczenia w wykonywaniu zadań z zakresu nadzoru nad pracownikami, stażystami lub praktykantami.

Obowiązki pracodawcy realizującego przygotowanie zawodowe dorosłych:

1. zapoznaje uczestnika z jego obowiązkami i uprawnieniami oraz z programem przygotowania zawodowego dorosłych,
2. realizuje program przygotowania zawodowego dorosłych i prowadzi dokumentację tej realizacji, a w szczególności:

1. listy obecności, dziennik zajęć zawierający wykonywane zadania praktyczne i tematykę zajęć teoretycznych,
2. wyniki sprawdzianów okresowych,
3. wyniki i protokół z wewnętrznego egzaminu końcowego, jeżeli został przeprowadzony,
4. rejestr wydanych zaświadczeń o ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych,
5. dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków na uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych,
6. zapewnia uczestnikowi bezpieczne i higieniczne warunki realizacji programu przygotowania zawodowego dorosłych,
7. zapewnia profilaktyczną ochronę zdrowia w zakresie przewidzianym dla pracowników,
8. przeprowadza szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, na zasadach przewidzianych dla pracowników, oraz zapoznaje uczestnika z obowiązującym regulaminem pracy,
9. przydziela, na zasadach przewidzianych dla pracowników, odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz niezbędne środki higieny osobistej,
10. zapewnia, na zasadach przewidzianych dla pracowników, bezpłatne posiłki i napoje profilaktyczne,
11. niezwłocznie informuje starostę o wszelkich zdarzeniach mających wpływ na realizację programu przygotowania zawodowego dorosłych,
12. dostarcza staroście w terminie 5 dni po zakończeniu miesiąca listy obecności uczestników przygotowania zawodowego dorosłych,
13. umożliwia staroście wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad realizacją programu przygotowania zawodowego dorosłych.

Pracodawca nie później niż w terminie 7 dni od dnia ukończenia przez uczestnika programu przygotowania zawodowego dorosłych wydaje mu zaświadczenie o ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych, zgodne ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 kwietnia 2014r. w sprawie przygotowania zawodowego dorosłych (Dz. U. z 2014r., poz. 497).

Zasady refundowania pracodawcy wydatków poniesionych na uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych i wypłacania premii.

1. Pracodawca może ubiegać się o refundację wydatków poniesionych na uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych poprzez złożenie do PUP Nisko wniosku o dokonanie refundacji wydatków. Do wniosku należy dołączyć poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków.
2. Pracodawca składa wniosek o wypłatę premii do PUP Nisko po ukończeniu przygotowania zawodowego dorosłych nie później niż do 3 miesięcy od dnia złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu przez uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych wraz z określonymi dokumentami, tj.: kopią dyplomu, świadectwa lub zaświadczenia uzyskanego przez uczestnika tego przygotowania.
3. Refundacja i premia, o których mowa wyżej, udzielane są podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą i stanowią pomoc de minimis i są przyznawane zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis.
4. Wypłata refundacji oraz premii następuje bezpośrednio na numer rachunku bankowego wskazanego przez pracodawcę w terminie określonym w umowie. Zarówno wypłata refundacji wydatków, jak i premii dla pracodawcy, podlegają waloryzacji.

Pracodawca korzystający z refundacji wydatków poniesionych na uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych zobowiązany jest przechowywać dokumentację pozwalającą na sprawdzenie zgodności przyznanej pomocy z przepisami Rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1860/2004, tj. przez okres 10 lat od daty przyznania pomocy.